Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả khi răng hàm bị vỡ

Cấu tạo và chức năng của răng hàm

Răng hàm là nhóm răng có cấu tạo chắc khỏe và đảm nhận vai trò quan trọng trong việc nghiền nhỏ thức ăn. Mỗi chiếc răng hàm được chia thành hai phần chính là thân răng (phần nổi trên nướu) và chân răng (phần nằm sâu trong xương hàm) giúp cố định răng vững chắc. Thông thường, một răng hàm có từ 2 đến 4 chân, ở chóp chân răng là nơi mạch máu và dây thần kinh đi vào nuôi dưỡng răng.

Bên trong thân răng được bao bọc bởi nhiều lớp mô khác nhau. Cụ thể:

• Men răng: Lớp ngoài cùng với độ cứng cao, có chức năng bảo vệ răng trước sự tấn công của vi khuẩn. 
• Ngà răng: Phần bên dưới mềm hơn men răng nhưng chiếm phần lớn cấu trúc răng.
• Tủy răng: Ở trung tâm thân răng là nơi chứa mạch máu và dây thần kinh, giữ cho răng luôn khỏe mạnh. 

Nhờ cấu tạo vững chắc, răng hàm có thể chịu được lực nhai lớn. Tuy nhiên, khi răng hàm bị vỡ, cấu trúc bảo vệ bị phá bỏ dễ dẫn đến đau nhức, ê buốt và các bệnh lý răng miệng nguy hiểm.

Nguyên nhân khiến răng hàm bị vỡ

Răng hàm vốn được xem là “trụ cột” của hàm nhai nhờ cấu trúc chắc khỏe và khả năng chịu lực lớn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, đây cũng là nhóm răng dễ gặp tổn thương nhất. Từ các tác động bên ngoài cho đến sự suy yếu từ bên trong, răng hàm có thể rơi vào tình trạng vỡ nghiêm trọng. Các nguyên nhân thường gặp có thể kể đến: 

• Tai nạn hoặc va đập mạnh: Chấn thương do ngã, va đập thể thao hoặc tai nạn sinh hoạt gây tổn thương cấu trúc răng hàm dẫn đến nứt, mẻ hoặc gãy vỡ.
• Sâu răng tiến triển: Sâu răng không được điều trị kịp thời sẽ làm men răng và ngà răng suy yếu khiến răng dễ bị vỡ khi ăn nhai.
• Nghiến răng khi ngủ: Thói quen nghiến răng vô thức tạo áp lực lớn lên răng hàm và lâu ngày làm răng nứt hoặc mẻ.
• Thức ăn quá cứng: Việc thường xuyên cắn, nhai đá lạnh, xương cứng hay hạt chưa bóc vỏ cũng là nguyên nhân phổ biến khiến răng hàm bị vỡ.
• Trám răng hoặc phục hình cũ bị hỏng: Miếng trám lâu ngày có thể bị bong, vỡ, tạo khe hở khiến răng yếu đi và dễ gãy.
• Tuổi tác và men răng mòn: Theo thời gian, men răng bị bào mòn tự nhiên khiến răng giòn và dễ vỡ hơn, đặc biệt là răng hàm vốn chịu lực nhai lớn.

Răng hàm bị vỡ có nguy hiểm không? Nên đi khám với bác sĩ khi nào?

Răng hàm bị vỡ không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Mức độ ảnh hưởng sẽ tùy thuộc vào kích thước vết vỡ, vị trí răng và tình trạng sức khỏe răng miệng của từng người.

Những biến chứng thường gặp khi răng hàm bị vỡ:

• Nhiễm trùng và viêm tủy răng: Vết vỡ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào tủy dẫn đến viêm tủy, áp xe quanh chóp răng gây đau nhức, sưng đỏ và thậm chí sốt.
• Mất răng: Nếu răng hàm bị vỡ quá nặng hoặc điều trị muộn, răng có thể không giữ được và buộc phải nhổ bỏ.
• Tổn thương dây thần kinh: Trường hợp vết vỡ ăn sâu đến vùng gần dây thần kinh, người bệnh có thể cảm thấy tê hoặc đau lan sang nướu, má hoặc môi.
• Giảm chức năng ăn nhai: Khi răng hàm bị vỡ, việc nhai các loại thức ăn cứng, dai trở nên khó khăn, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
• Ảnh hưởng thẩm mỹ: Răng hàm nằm ở vị trí dễ lộ khi nói hoặc cười, do đó tổn thương sẽ làm nụ cười kém tự tin.

Phương pháp khắc phục khi răng hàm bị vỡ 

Điều trị răng hàm bị vỡ cần dựa trên mức độ tổn thương của men răng, ngà răng và tủy răng. Sau khi thăm khám lâm sàng và chụp X-quang, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp. 

Dán sứ Veneers 

Dán sứ Veneers phù hợp khi răng hàm chỉ mẻ nhẹ, bề mặt còn đủ mô men răng để kết dính. Veneers là lớp sứ siêu mỏng (0.3 – 0.5mm) dán trực tiếp lên mặt ngoài răng. Ưu điểm là bảo tồn tối đa mô răng thật, cải thiện thẩm mỹ, tuy nhiên độ bền không cao bằng mão sứ trong trường hợp phải chịu lực nhai quá mạnh. 

Trám răng

Trám răng (Hàn răng) áp dụng khi răng hàm bị vỡ ở mức độ nhẹ và chưa ảnh hưởng đến tủy răng. Bác sĩ sử dụng vật liệu composite như Fuji, 33M có màu tương đồng với răng thật để tái tạo hình dáng. Vật liệu này có tính thẩm mỹ cao, khả năng bám dính tốt tuy nhiên tuổi thọ trung bình khoảng 3-5 năm và dễ bong sút nếu chịu lực nhai mạnh.

Bọc răng sứ

Trong trường hợp răng hàm bị vỡ lớn, men răng yếu hoặc có nguy cơ nứt gãy thêm, bác sĩ thường sẽ chỉ định bọc răng sứ để bảo vệ và phục hồi chức năng răng. Bác sĩ sẽ mài chỉnh mô răng thật, sau đó chụp mão sứ toàn phần hoặc bán phần. Phương pháp này giúp bảo vệ răng khỏi lực nhai, phục hồi cả chức năng và thẩm mỹ. Tuổi thọ trung bình của răng sứ có thể kéo dài từ 10 – 15 năm nếu chăm sóc đúng cách. 

Lấy tủy răng 

Nếu răng hàm bị vỡ sâu làm lộ tủy hoặc gây viêm tủy thì điều trị nội nha là bắt buộc. Bác sĩ sẽ loại bỏ phần tủy viêm, làm sạch và trám bít hệ thống ống tủy bằng vật liệu chuyên dụng (thường là Gutta-percha). Sau đó, răng thường được phục hình bằng mão sứ để tăng độ bền và tránh gãy vỡ thêm.

Nhổ răng

Nhổ răng là phương án cuối cùng khi răng hàm bị vỡ dọc, vỡ đến chân răng hoặc không thể phục hồi bằng các phương pháp bảo tồn. Sau nhổ, bệnh nhân được khuyến nghị thay thế bằng cấy ghép Implant hoặc cầu răng sứ nhằm duy trì chức năng ăn nhai và hạn chế tiêu xương ổ răng.

Một vài cách phòng tránh răng hàm bị vỡ bạn nên biết 

Mặc dù răng hàm có cấu trúc chắc khỏe nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách thì nguy cơ sứt mẻ hay gãy vỡ vẫn rất cao. Để bảo vệ răng hàm hiệu quả, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách: Chải răng ít nhất 2 lần/ngày, kết hợp chỉ nha khoa và nước súc miệng.
• Hạn chế nhai đồ quá cứng: Tránh thói cắn hạt, nhai đá lạnh hoặc các loại thực phẩm có thể gây nứt răng.
• Kiểm soát tật nghiến răng: Đeo máng chống nghiến khi ngủ nếu được bác sĩ chỉ định.
• Khám nha khoa định kỳ: Phát hiện sớm các dấu hiệu sâu răng, mòn răng để có biện pháp xử lý kịp thời.
• Bảo vệ răng khi chơi thể thao: Sử dụng hàm bảo hộ (mouthguard) để giảm chấn thương răng hàm.
• Hạn chế thực phẩm có hại cho men răng: Đồ ngọt, nước có gas, rượu bia… gây suy yếu men và tăng nguy cơ gãy vỡ.

Tình trạng răng hàm bị vỡ không chỉ gây khó khăn trong ăn nhai mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Việc thăm khám sớm và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bảo tồn răng thật và duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài. Nếu bạn đang gặp vấn đề này, hãy liên hệ ngay với Nha khoa Việt Mỹ qua hotline 1900 636 734 để được thăm khám và tư vấn chi tiết.