Nhổ răng khôn: Khi nào cần thực hiện và bao lâu thì lành?
Nhổ răng khôn là thủ thuật nha khoa phổ biến, thường áp dụng cho những trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc gây đau nhức kéo dài. Nhiều người vẫn còn băn khoăn không biết sau khi nhổ răng khôn bao lâu thì vết thương lành, quá trình hồi phục có ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hằng ngày hay không, và thời điểm nào là thích hợp để thực hiện nhổ răng.
Khi nào cần nhổ răng khôn?
Việc nhổ răng khôn không phải lúc nào cũng bắt buộc, song trong các trường hợp dưới đây bác sĩ thường khuyến nghị nên nhổ:
- Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm gây đau nhức, sưng nướu hoặc đẩy các răng bên cạnh làm sai lệch khớp cắn.
- Răng khôn gây viêm nhiễm tái phát nhiều lần như viêm lợi trùm, sưng mủ, sốt.
- Răng khôn gây sâu răng hoặc hỏng răng bên cạnh, do thức ăn dễ mắc kẹt và khó vệ sinh.
- Răng khôn mọc không đủ chỗ gây chen chúc, ảnh hưởng thẩm mỹ răng miệng.
Nhổ răng khôn bao lâu thì lành?
Thời gian lành thương sau khi nhổ răng khôn diễn ra theo từng giai đoạn, tùy cơ địa mỗi người sẽ có sự khác biệt. Vậy vết nhổ răng khôn bao lâu lành hẳn?
- Trong 24 giờ đầu: Khi thuốc tê hết tác dụng, bạn sẽ cảm thấy đau và sưng nướu ở mức độ nhẹ đến trung bình. Đây là phản ứng hoàn toàn bình thường. Đồng thời, cục máu đông hình thành trong huyệt ổ răng đóng vai trò trong việc cầm máu và bảo vệ vết thương. Trong giai đoạn này, bạn nên chườm lạnh để giảm sưng, sau 24 giờ có thể chuyển sang chườm ấm để tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ quá trình hồi phục.
- Sau 2 – 3 ngày: Cảm giác đau nhức bắt đầu giảm, tình trạng sưng cũng thuyên giảm rõ rệt, nướu dần hồi phục và ổ răng gần như không còn chảy máu. Bạn có thể ăn uống thoải mái hơn nhưng vẫn nên tránh đồ cứng, cay nóng hoặc quá nóng để không kích thích vết thương.
- Từ 7 – 10 ngày: Mô lợi đã phục hồi đáng kể, bác sĩ sẽ tiến hành cắt chỉ (nếu có khâu vết thương). Lúc này, bạn có thể ăn uống bình thường hơn tuy nhiên vẫn nên hạn chế nhai trực tiếp tại vùng răng vừa nhổ để tránh ảnh hưởng đến mô nướu mới tái tạo.
- Sau 3 – 4 tuần: Vết thương đã ổn định, tình trạng đau hầu như biến mất. Tuy nhiên, có thể vẫn còn một khoảng trống nhỏ chưa khép kín hoàn toàn, khiến bạn đôi khi cảm thấy hơi khó chịu khi ăn uống.
- Từ 2 – 4 tháng: Ổ răng dần được lấp đầy bởi mô xương và nướu, cấu trúc lợi trở nên ổn định hơn.
- Sau 6 – 8 tháng: Quá trình hồi phục hoàn tất, cả mô mềm và xương hàm tại vị trí nhổ răng được tái tạo hoàn toàn, đảm bảo chức năng và thẩm mỹ như trước.
Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lành thương sau khi nhổ răng khôn
Quá trình lành thương sau nhổ răng khôn là một phản ứng sinh lý tự nhiên, nhưng tốc độ và mức độ hồi phục có thể khác nhau ở từng người. Một số yếu tố chính tác động trực tiếp đến thời gian hồi phục bao gồm:
Vị trí và mức độ phức tạp của răng khôn
Răng khôn mọc thẳng, chân răng đơn giản thường được nhổ dễ dàng, ít xâm lấn mô mềm và xương hàm nên vết thương sẽ hồi phục nhanh. Ngược lại, các trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc có nhiều chân răng cong, gãy phức tạp sẽ khiến thủ thuật khó khăn hơn, đồng nghĩa với việc thời gian lành thương kéo dài.
Kỹ thuật và tay nghề của bác sĩ
Kỹ năng chuyên môn và phương pháp thực hiện của bác sĩ đóng vai trò quyết định. Một bác sĩ có kinh nghiệm, thao tác chính xác cùng sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại sẽ giúp hạn chế tổn thương mô, giảm thiểu sưng đau và nguy cơ biến chứng từ đó rút ngắn đáng kể thời gian hồi phục của bạn.
Tình trạng sức khỏe toàn thân
Sức khỏe tổng quát và hệ miễn dịch ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tái tạo mô. Những người có nền sức khỏe tốt, không mắc các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, rối loạn đông máu, tim mạch hoặc suy giảm miễn dịch thường sẽ hồi phục nhanh hơn. Ngược lại, các bệnh lý toàn thân có thể khiến vết thương chậm lành thậm chí dễ phát sinh biến chứng.
Chế độ chăm sóc hậu phẫu
Chăm sóc răng miệng đúng cách sau nhổ răng khôn là yếu tố then chốt để vết thương nhanh lành. Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về vệ sinh, chế độ ăn uống, sử dụng thuốc và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp ổn định cục máu đông, giảm nguy cơ nhiễm trùng và rút ngắn thời gian hồi phục.
Cơ địa và khả năng hồi phục của từng người
Mỗi người có đặc điểm cơ địa khác nhau, dẫn đến khả năng lành thương không giống nhau. Có trường hợp nướu ổn định chỉ sau 7 – 10 ngày, nhưng cũng có người cần nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng để mô và xương hàm tái tạo hoàn toàn.
Dấu hiệu nhận biết lành thương bình thường và bất thường
Sau khi nhổ răng khôn, việc theo dõi tiến trình hồi phục đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm các biến chứng nếu có. Dựa trên những biểu hiện lâm sàng, bạn có thể phân biệt tình trạng lành thương bình thường và bất thường như sau:
Dấu hiệu lành thương bình thường
Quá trình hồi phục bình thường thường sẽ diễn ra các biểu hiện như sau:
- Đau và sưng nhẹ trong 24 – 72 giờ sau đó giảm dần theo thời gian.
- Cục máu đông ổn định trong ổ răng, không bị bong ra ngoài. Đây là yếu tố then chốt giúp bảo vệ vết thương và thúc đẩy tái tạo mô.
- Mô nướu tái tạo dần sau khoảng 7 – 10 ngày, lợi se khít hơn, không còn hiện tượng rỉ máu.
- Cải thiện chức năng ăn nhau sau 1 – 2 tuần, không còn cảm giác ê buốt nhiều.
- Không có dấu hiệu nhiễm trùng, vết thương hồng hào, không sưng nóng đỏ lan rộng, hơi thở bình thường.
Dấu hiệu bất thường cần theo dõi
Nếu quá trình hồi phục gặp vấn đề, cơ thể của bạn sẽ xảy ra các triệu chứng như :
- Đau nhức dữ dội và kéo dài không thuyên giảm sau 3 – 5 ngày, đặc biệt khi cơn đau lan lên tai, thái dương hoặc nửa mặt.
- Sưng to, nóng đỏ hoặc khó há miệng, có thể kèm theo sốt nhẹ đến sốt cao.
- Chảy máu kéo dài hoặc rỉ máu liên tục, không tự cầm sau 24 giờ.
- Ổ răng trống rỗng (viêm ổ răng khô) là dấu hiệu không còn cục máu đông, xuất hiện mùi hôi khó chịu, có thể kèm dịch mủ.
- Triệu chứng toàn thân bất thường như sốt, mệt mỏi, nổi hạch vùng cổ, đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng cần xử lý ngay.
Những điều nên làm để giúp vết mổ răng khôn nhanh lành hơn
Chăm sóc đúng cách sau khi nhổ răng khôn không chỉ giúp vết thương mau lành mà còn hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn cần thực hiện:
Chườm lạnh và chườm ấm đúng cách
Trong 24 giờ đầu tiên sau khi nhổ răng, bạn nên áp dụng chườm lạnh ở vùng má bên ngoài vị trí phẫu thuật. Hơi lạnh giúp co mạch máu, giảm sưng nề và hạn chế chảy máu. Sau giai đoạn này, có thể chuyển sang chườm ấm để kích thích tuần hoàn máu, từ đó thúc đẩy quá trình tái tạo mô. Lưu ý, chỉ chườm ngoài da, không đặt trực tiếp vào vết thương trong khoang miệng.
Uống thuốc theo chỉ định
Sau khi nhổ răng khôn, bác sĩ thường kê thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc kháng sinh (nếu cần). Việc dùng thuốc đúng liều lượng và thời gian quy định là yếu tố then chốt giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuyệt đối không tự ý ngưng thuốc, tăng liều hoặc thay đổi loại thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.
Ăn uống khoa học
Chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc hồi phục sau phẫu thuật răng khôn. Trong vài ngày đầu, bạn nên lựa chọn thực phẩm mềm, lỏng và dễ nuốt như cháo, súp, sinh tố hoặc nước ép để tránh tác động đến ổ răng.
Ngược lại, cần hạn chế đồ ăn cứng, dai, cay nóng hoặc quá lạnh vì dễ gây kích ứng nướu và làm chậm quá trình lành thương. Ngoài ra, hãy uống đủ nước mỗi ngày nhưng tránh sử dụng ống hút để không làm bong cục máu đông trong ổ răng.
Vệ sinh răng miệng đúng cách
Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ là yếu tố thiết yếu giúp vết thương nhanh lành và phòng ngừa nhiễm trùng. Bạn nên chải răng nhẹ nhàng, tránh chạm trực tiếp vào khu vực vừa nhổ. Có thể súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch chuyên dụng theo chỉ định của bác sĩ. Trong 24 giờ đầu, không nên súc miệng để tránh làm bong cục máu đông.
Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh
Bạn nên nghỉ ngơi đầy đủ, ngủ sớm và tránh các hoạt động gắng sức như tập thể dục cường độ cao, mang vác nặng trong những ngày đầu. Vận động mạnh có thể làm tăng huyết áp, gây chảy máu và kéo dài thời gian hồi phục.
Không sử dụng chất kích thích
Trong giai đoạn hồi phục, bạn tuyệt đối nên tránh sử dụng rượu, bia, cà phê và đặc biệt là thuốc lá. Các chất kích thích này không chỉ làm chậm quá trình liền thương mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng như viêm ổ răng khô. Việc kiêng hoàn toàn chất kích thích sẽ giúp vết nhổ lành nhanh và an toàn hơn.
Có những biến chứng nào có thể xảy ra sau khi nhổ răng khôn?
Nhổ răng khôn nhìn chung là một thủ thuật an toàn nếu được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn và bạn tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, có thể phát sinh biến chứng không mong muốn. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này giúp bạn kịp thời xử lý và tránh ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.
Viêm ổ răng khô
Đây là biến chứng thường gặp nhất, xảy ra khi cục máu đông trong ổ răng bị bong hoặc tan sớm, khiến xương và dây thần kinh bị lộ ra ngoài. Biểu hiện điển hình là đau dữ dội kéo dài, hơi thở có mùi hôi và vết thương không lành như bình thường.
Nhiễm trùng sau nhổ răng
Tình trạng nhiễm trùng có thể xuất hiện khi vi khuẩn xâm nhập vào vết thương. Dấu hiệu bao gồm sưng đỏ, chảy mủ, đau tăng dần kèm sốt. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan rộng và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân.
Tổn thương dây thần kinh
Trong một số trường hợp răng khôn mọc ngầm sâu, chân răng nằm sát với dây thần kinh hàm dưới. Khi nhổ răng, có nguy cơ gây tê bì tạm thời ở môi, cằm hoặc lưỡi. Hiện tượng này thường chỉ kéo dài trong vài tuần và sẽ dần hồi phục, nhưng rất hiếm khi trở thành tổn thương vĩnh viễn.
Chảy máu kéo dài
Thông thường, chảy máu sau nhổ răng sẽ ngừng trong vòng vài giờ đầu. Nếu tình trạng chảy máu vẫn tiếp diễn hoặc xuất hiện máu đông lớn bất thường, có thể liên quan đến rối loạn đông máu hoặc do vận động, ăn uống không đúng cách.
Thủng xoang hàm
Khi nhổ răng khôn ở vị trí hàm trên, có thể xuất hiện lỗ thông giữa ổ răng và xoang hàm. Thông thường, lỗ này sẽ tự liền sau một thời gian ngắn, nhưng trong một số trường hợp khó, quá trình hồi phục kéo dài hoặc không thể tự lành, cần tái khám để bác sĩ tiến hành xử lý và đóng kín xoang. Mặc dù biến chứng này hiếm gặp ở răng khôn mọc thẳng, nhưng nếu ca nhổ phức tạp và phải mở xương nhiều thì nguy cơ có thể lên tới khoảng 20%.
Hiểu rõ nhổ răng khôn bao lâu thì lành và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bạn hồi phục nhanh, hạn chế biến chứng. Nếu cần tư vấn hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường, hãy liên hệ Nha khoa Việt Mỹ qua hotline 1900 636 734 để được bác sĩ hỗ trợ kịp thời.
Bác sĩ Nguyễn Văn Thuyền tốt nghiệp từ trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những cái nôi đào tạo y khoa hàng đầu cả nước. Với nền tảng kiến thức vững chắc và sự đam mê với nghề, bác sĩ Thuyền chịu trách nhiệm kiểm duyệt và đảm bảo những thông tin trên website chính xác.
