Răng khôn hàm trên: Dấu hiệu, biến chứng và điều trị

Răng khôn hàm trên là gì? 

Răng khôn hàm trên (răng số 8 hàm trên) là chiếc răng vĩnh viễn mọc cuối cùng ở cung hàm, nằm ngay phía sau răng cối lớn thứ hai (răng số 7). Đây là nhóm răng hàm lớn có chức năng chính là hỗ trợ nghiền nát thức ăn. Tuy nhiên, do mọc ở vị trí xa nhất trên cung hàm và thường xuất hiện khi cấu trúc xương hàm đã phát triển hoàn chỉnh nên răng khôn hàm trên dễ gặp phải nhiều bất thường như mọc lệch, mọc ngầm do thiếu khoảng trống, xoay trục hoặc nghiêng làm cản trở quá trình ăn nhai.

Về mặt giải phẫu, răng khôn hàm trên có thể có từ 2 đến 4 chân răng với hình dạng cong và phân nhánh phức tạp khiến việc nhổ bỏ trở nên khó khăn hơn so với răng khôn hàm dưới. Chính vì vậy, trước khi can thiệp, bác sĩ thường chỉ định chụp X-quang để đánh giá chính xác vị trí cũng như hình thái chân răng từ đó đưa ra phương án điều trị an toàn. 

Răng khôn hàm trên mọc khi nào?

Răng khôn hàm trên thường mọc trong giai đoạn từ 17 đến 25 tuổi, khi xương hàm và các răng vĩnh viễn khác đã phát triển hoàn chỉnh. Tuy nhiên, thời điểm mọc không hoàn toàn cố định, có người mọc sớm hơn ở tuổi thiếu niên, trong khi một số người lại mọc muộn khi đã ngoài 30 tuổi.  Ngoài ra, cũng có những cá nhân chỉ mọc một hoặc hai chiếc răng khôn, thậm chí cả đời không mọc chiếc nào. 

Một đặc điểm đáng lưu ý là tốc độ mọc răng khôn hàm trên thường nhanh hơn so với răng khôn hàm dưới do mật độ xương hàm trên xốp và ít dày đặc hơn. Chính vì vậy, cảm giác đau khi mọc răng khôn hàm trên thường nhẹ hơn nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ liên quan đến xoang hàm trên, đặc biệt nếu chân răng mọc sát hoặc xuyên vào vùng xoang. Đây là yếu tố khiến răng khôn hàm trên cần được theo dõi kỹ lưỡng ngay từ khi bắt đầu mọc.

Triệu chứng khi mọc răng khôn hàm trên

Trong quá trình mọc, răng khôn hàm trên thường gây ra một số biểu hiện sau:

• Cảm giác đau âm ỉ: Xuất hiện ở vùng cuối hàm trên, đôi khi tăng dần thành cơn đau nhói khi răng mọc lệch hoặc chen chúc.
• Nướu đỏ và sưng: Phần lợi quanh răng dễ bị viêm, phù nề và nhạy cảm, khiến việc chải răng hay chạm vào đều khó chịu.
• Khó khăn khi ăn uống: Việc cắn, nhai hoặc há miệng rộng trở nên bất tiện, thậm chí gây đau lan sang thái dương hoặc tai.
• Miệng có mùi: Khi răng chỉ nhú lên một phần, thức ăn dễ mắc lại, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến mùi hôi khó chịu.
• Cơ thể phản ứng nhẹ: Một số người có thể gặp triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi hoặc nhức đầu do tình trạng viêm quanh răng.   

Nguyên nhân mọc răng khôn hàm trên gây khó chịu

Răng khôn hàm trên thường là chiếc răng mọc cuối cùng trên cung hàm, vì vậy quá trình mọc thường kèm theo nhiều bất lợi. Một số nguyên nhân chính khiến bạn cảm thấy đau nhức, khó chịu bao gồm:

• Thiếu chỗ trên cung hàm: Khi xương hàm không đủ khoảng trống, răng khôn có xu hướng mọc lệch hoặc chen chúc, gây đau và áp lực lên răng bên cạnh.
• Mọc ngầm hoặc mọc kẹt: Răng khôn có thể chỉ nhú lên một phần hoặc nằm nghiêng dưới nướu, dẫn đến tình trạng viêm lợi tái đi tái lại.
• Tích tụ mảnh vụn thức ăn: Vị trí răng khôn ở cuối hàm khiến việc vệ sinh khó khăn, mảnh thức ăn dễ mắc kẹt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây hôi miệng, viêm lợi.
• Nướu bị tổn thương khi răng trồi lên: Khi răng khôn đâm xuyên qua mô nướu, vùng lợi thường bị sưng đỏ, đau nhức kéo dài.
• Ảnh hưởng đến răng lân cận: Răng khôn mọc lệch có thể chèn ép hoặc làm xô lệch các răng bên cạnh, khiến cảm giác ê buốt, khó nhai càng rõ rệt.

Mọc răng khôn hàm trên có nguy hiểm không?

Thông thường, nếu răng khôn hàm trên mọc thẳng, có đủ chỗ trên cung hàm thì sẽ không gây ảnh hưởng lớn. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, chiếc răng này lại tiềm ẩn không ít rủi ro:

• Đau nhức kéo dài: Do vị trí khó vệ sinh, răng khôn dễ gây viêm lợi, đau âm ỉ hoặc dữ dội, ảnh hưởng trực tiếp đến ăn nhai và sinh hoạt.
• Sâu răng: Thức ăn dễ bám lại ở vùng cuối hàm, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây sâu răng hoặc viêm lợi quanh răng khôn.
• Ảnh hưởng răng số 7: Khi mọc lệch hoặc mọc ngầm, răng khôn có thể chèn ép làm hỏng hoặc lung lay răng hàm số 7 – là răng quan trọng trong việc ăn nhai.
• Biến chứng xoang hàm: Ở một số người, chân răng khôn hàm trên có thể ăn sâu sát xoang, dẫn đến tình trạng viêm xoang hoặc đau nhức vùng má, thái dương.
• Nguy cơ nhiễm trùng lan rộng: Viêm lợi quanh răng khôn nếu không được xử lý kịp thời có thể lan rộng, gây sưng má, sốt, thậm chí ảnh hưởng sức khỏe toàn thân.

Có nên nhổ răng khôn hàm trên không? Trường hợp nào không nên nhổ răng khôn?

Việc có nên nhổ răng khôn hàm trên hay không phụ thuộc vào tình trạng mọc và ảnh hưởng của chiếc răng này đối với sức khỏe răng miệng. Trong đa số trường hợp, bác sĩ thường khuyến nghị nhổ bỏ khi răng mọc lệch, mọc ngầm hoặc gây viêm nhiễm tái phát. Điều này giúp ngăn chặn nguy cơ làm hư hại răng số 7, hạn chế đau nhức kéo dài và phòng tránh biến chứng ở xoang hàm. Những chiếc răng khôn mọc đúng hướng, đủ chỗ trên cung hàm và không gây khó chịu thì có thể giữ lại nhưng vẫn cần được theo dõi định kỳ để phòng ngừa bệnh lý.

Tuy nhiên, không phải lúc nào việc nhổ răng khôn cũng phù hợp. Những trường hợp như phụ nữ mang thai, trong giai đoạn kinh nguyệt, người mắc bệnh tim mạch, rối loạn đông máu hoặc đang điều trị một số bệnh lý toàn thân cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi can thiệp. Bác sĩ sẽ chỉ định trì hoãn hoặc lựa chọn phương pháp điều trị an toàn hơn cho đến khi sức khỏe ổn định.

Cách giảm đau và chăm sóc khi mọc răng khôn hàm trên 

Mọc răng khôn hàm trên thường gây đau nhức, sưng viêm và nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Tuy nhiên với những biện pháp chăm sóc đúng cách, bạn hoàn toàn có thể giảm nhẹ triệu chứng tại nhà và hạn chế nguy cơ biến chứng. Một số gợi ý dưới đây sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng khó chịu hiệu quả hơn.

Giảm đau tại nhà 

Khi răng khôn hàm trên bắt đầu gây đau nhức, bạn có thể áp dụng một số biện pháp giảm đau tạm thời. Súc miệng bằng nước muối ấm giúp làm sạch khoang miệng và giảm viêm nhiễm. Ngoài ra, chườm lạnh bên ngoài má ở vùng răng khôn có tác dụng giảm sưng và làm dịu cơn đau. Trong trường hợp đau nhiều, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ, tuyệt đối không tự ý lạm dụng.

Vệ sinh răng miệng

Do vị trí mọc ở tận cùng cung hàm, răng khôn hàm trên rất dễ tích tụ mảng bám và thức ăn thừa. Vì vậy, việc vệ sinh răng miệng cần được thực hiện kỹ lưỡng hơn. Bạn nên dùng bàn chải lông mềm, chải răng nhẹ nhàng kết hợp chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng. Nước súc miệng chứa fluor hoặc dung dịch kháng khuẩn cũng giúp hạn chế viêm nhiễm, giảm mùi hôi và bảo vệ nướu quanh răng khôn.

Chế độ ăn uống 

Trong giai đoạn mọc răng khôn, chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm khó chịu và bảo vệ nướu. Bạn nên ưu tiên thực phẩm mềm, dễ nhai như cháo, súp, khoai nghiền, đồng thời tránh đồ ăn quá cứng, cay nóng hoặc nhiều đường vì dễ gây tổn thương và làm viêm nặng hơn. Uống nhiều nước và bổ sung vitamin từ rau củ, trái cây tươi cũng góp phần tăng sức đề kháng, hỗ trợ quá trình lành thương của nướu.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Không phải lúc nào mọc răng khôn hàm trên cũng cần can thiệp ngay. Tuy nhiên, nếu xuất hiện những biểu hiện bất thường dưới đây, bạn nên đến nha khoa sớm để được thăm khám và xử lý kịp thời.

Đau nhức kéo dài, tái phát nhiều lần 

Cơn đau do răng khôn thường chỉ kéo dài vài ngày trong giai đoạn mọc. Nếu tình trạng đau nhức diễn ra liên tục, tái phát nhiều lần hoặc ngày càng dữ dội, rất có thể răng khôn đã mọc lệch, gây tổn thương đến các răng kế cận.

Sưng má, viêm nướu, sốt cao

Nướu quanh răng khôn dễ bị viêm, sưng đỏ và đau rát. Trường hợp viêm tiến triển nặng có thể kèm theo sưng má, thậm chí sốt cao. Đây là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng lan rộng, cần được bác sĩ xử lý ngay để tránh biến chứng nguy hiểm.

Nghi ngờ răng khôn mọc lệch, mọc ngầm 

Răng khôn hàm trên mọc lệch hoặc mọc ngầm thường không thể quan sát rõ bằng mắt thường. Tuy nhiên, khi có cảm giác vướng víu, đau lan sang răng số 7 hoặc khó nhai về một bên, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo. Bạn cần đến ngay cơ sở nha khoa uy tín để chụp X-quang để giúp xác định chính xác tình trạng này.

Ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày 

Khi răng khôn gây khó khăn trong việc ăn uống, há miệng, vệ sinh răng miệng hoặc làm giảm chất lượng giấc ngủ, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt. Việc trì hoãn có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng và phức tạp hơn trong điều trị.

Kết luận 

Răng khôn hàm trên tuy là hiện tượng sinh lý bình thường nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu mọc lệch, mọc ngầm hoặc gây viêm nhiễm kéo dài. Việc nhận biết sớm triệu chứng, chăm sóc đúng cách và thăm khám nha khoa định kỳ sẽ giúp bạn phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn đang gặp vấn đề với răng khôn hàm trên, hãy liên hệ ngay 1900 636 734 cho Nha khoa Việt Mỹ để được thăm khám và tư vấn giải pháp phù hợp, đảm bảo sức khỏe răng miệng lâu dài.